
พระยาจุฬาราชมนตรี
(สัน อหะหมัดจุฬา)
พระยาจุฬาราชมนตรี (สัน) เป็นบุตรพระยาราชมนตรี
(สิน) กับคุณหญิงแพ
ท่านสันเกิดเมื่อ พ.ศ. 2411 เมื่อครั้งเยาว์วัยได้ไปศึกษาอบรมระเบียบงานราชการกับสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์
(ช่วง
บุญนาค) หรือที่ชาวมุสลิมสี่แยกธนบุรีเรียกท่านว่า
“ดะโต๊ะ
สมเด็จ” (เจ้าคุณสมเด็จ)นั่นเอง
ซึ่งต่อมาท่านสันได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็กในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและทรงโปรดเกล้าฯ
ให้เป็น “หลวงราชเศรษฐี” สังกัดกรมท่าขวากระทรวงการต่างประเทศ
ครั้นเมื่อกระทรวงยุติธรรมได้ตั้งศาลยุติธรรมขึ้น
หลวงราชเศรษฐีจึงได้ย้ายมาสังกัดกระทรวงยุติธรรม ตำแหน่งพนักงานดูเงิน (ฝ่ายการเงิน) แล้วเลื่อนขึ้นเป็นจ่าศาลต่างประเทศ
เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงสวรรคตเมื่อ
23 ตุลาคม 2453 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จฯ
เถลิงถวัลยราชสมบัติอีก2ปีต่อมา พระราชเศรษฐี (สัน) ได้รับพระราชกรุณาโปรดเกล้าฯ
แต่งตั้งให้เป็นพระยาจุฬาราชมนตรี (สัน) คนที่ 7
แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
พระยาจุฬาราชมนตรี (สัน) ได้ขอพระราชทานนามสกุล
“อหะหมัดจุฬา” จากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
เมื่อ5 กรกฎาคม 2456 และได้รับพระราชทานเมื่อ 27 กรกฎาคม
2456อันเป็นนามสกุลสำหรับผู้สืบสายโลหิตมาจาก เฉคอะหมัด ทางพระยาจุฬาราชมนตรี (ก้อนแก้ว) และนับเป็นสายสกุลเดียวกับ
บุนนาค อีกด้วย
พระยาจุฬาราชมนตรี (สัน) ถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันศุกร์ที่ 22
เมษายน 2466 อายุได้ 57 ปี ศพของท่านถูกฝังไว้ที่สุสานมัสยิดต้นสน
ปากคลองบางกอกใหญ่